გურამ დოჩანაშვილი – თანამედროვე ქართველი კლასიკოსი მწერალი, თანამედროვეობის ერთ-ერთი უდიდესი ქართველი შემოქმედი. გურამ დოჩანაშვილის მთავარი თემებია სიყვარული, სიკეთე, შეუპოვარი ბრძოლა ბოროტების წინააღმდეგ და თავისუფლებისკენ სწრაფვა. გურამ დოჩანაშვილის შემოქმედება თარგმნილია მრავალ ენაზე, მისი ნაწარმოებები საფუძვლად დაედო ცნობილ კინოფილმებსა და ტელესპექტაკლებს.
ბიოგრაფია
გურამ დოჩანაშვილი დაიბადა 1939 წლის 26 მარტს ქ. თბილისში. მომავალი მწერლის მამა – პეტრე დოჩანაშვილი იყო ექიმი, ხოლო დედა – გულნარა ემხვარი – დიასახლისი. გურამ დოჩანაშვილი იზრდებოდა თბილისში, რუსთაველის გამზირზე, ზემელზე, სოლოლაკში და ვერაზე. მწერლის ბებია – მერი (ფაცა) კორძაია, ბაბუა – სილოვან ემხვარი (აკაკი წერეთლის დის შვილიშვილი) და ბებია – ოლღა გაუსევა (მამის მხრიდან) არ აკლებდნენ მზრუნველობასა და სიყვარულს. უნივერსიტეტში სწავლისას გურამ დოჩანაშვილმა გაიცნო თავისი მომავალი მეუღლე, ნათელა სეფიაშვილი, რომელთანაც იქორწინა 1964 წელს.
მწერლის ცხოვრებაში განსაკუთრებული და მნიშვნელოვანი იყო 1966 წელი: 7 აპრილს დაიბადა მისი პირველი შვილი, ქეთო და გამოიცა პირველი წიგნი, „მთის გადაღმა“. 1968 წელს მიიღეს გურამ დოჩანაშვილი მწერალთა კავშირში, ამავე წლის 29 მაისს დაიბადა მისი უმცროსი ვაჟი, ირაკლი, რომელიც 1990 წელს ტრაგიკულად დაიღუპა. ეს მძიმე დღეები მას სასულიერო პირებმა და უახლოესმა მეგობრებმა გადაატანინეს, რამაც განსაკუთრებულად დააახლოვა უფალთან და ეკლესიასთან, უფალმა კი მალე ის გამოუგზავნა, ვინც მისი ცხოვრება კვლავ გააცოცხლა. „ბაბუა გიჟია, იმიტომ რომ ჩემზე გიჟდება“, – ამბობს მისი შვილიშვილი, თინათინ ჭკუასელი.
გურამ დოჩანაშვილის პირველი მოთხრობები დაიბეჭდა ჟურნალ „ცისკარში“ 1961 წელს. მწერალი არის ლიტერატურული პრემია – „საბას“ ლაურეატი ნომინაციაში – „ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის“.
განათლება
1946 წელს მომავალი მწერალი სასწავლებლად მიაბარეს ვაჟთა პირველ სკოლაში. მისი თანაკლასელები და უახლოესი მეგობრები იყვნენ: მერაბ კოსტავა, ზვიად გამსახურდია, ჯონდო მეტრეველი, ანატოლი მიქაძე, ვოვა სიხარულიძე, თამაზ გუნჯუა, თემურ ცერცვაძე, გურამ სხირტლაძე და სხვ. 1956 წელს სუკ-მა გურამ დოჩანაშვილს ბრალად წაუყენა ანტისაბჭოთა პროპაგანდა, ხოლო სასამართლომ სამწლიანი პატიმრობა მიუსაჯა, თუმცა შემდგომ პირობითი სასჯელით შეუცვალეს.
1957 წელს ექსტერნად დაამთავრა 61-ე საშუალო სკოლა და მუსიკალური სასწავლებელი (ვიოლინოს კლასი). იმავე წელს ჩაირიცხა თბილისის ივ. ჯავახიშვვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, ისტორიის ფაკულტეტზე და აქტიურად მონაწილეობდა არქეოლოგიურ გათხრებში. უკრავდა უნივერსიტეტის ორკესტრში. 1962 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი.
პროფესიული გამოცდილება
1962-1975 წლებში გურამ დოჩანაშვილი ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიის და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტის არქეოლოგიური განყოფილების უმცროსი მეცნიერი თანამშრომელი იყო. ამ პერიოდში მწერალი მონაწილეობდა ქვის ხანის 30-მდე ძეგლის შესწავლაში. 1975-1985 წლებში ჟურნალ „მნათობის“ პროზის განყოფილების გამგე იყო, მეთაურობდა პროზის სექციას მწერალთა კავშირში. 1985 წლიდან კინოსტუდია „ქართული ფილმის“ მთავარი რედაქტორია.
გამოცემული წიგნები
● „მთის გადაღმა“. მოთხრობები. თბ., „ლიტერატურა და ხელოვნება“, 1966.
● „ნაბიჯი“. მოთხრობები. თბ., „საბჭოთა საქართველო“, 1969.
● „ათასი წვრილმანი“. თბ., „ნაკადული“, 1972.
● „მხიარული ბორცვი“. მოთხრობები. თბ., „ნაკადული“, 1971.
● „სამოსელი პირველი“. რომანი. წიგნი 1. თბ., „ნაკადული“, 1975.
●„სამოსელი პირველი“. რომანი. წიგნი 2. თბ., „ნაკადული“, 1978.
● „სამოსელი პირველი“. რომანი. წ. 3. თბ., „მერანი“, 1980.
● „სამოსელი პირველი“. რომანი. წ. 4. თბ., „საბჭოთა საქართველო, 1990.
● „საქმე“. მოთხრობები. თბ., „მერანი“, 1974.
● მოთხრობები. თბ., „საბჭოთა საქართველო“, 1976.
● „ყველაზე კარგი პაპა“. ზღაპარი უმცროსი სასკოლო ასაკის ბავშვთათვის. თბ., საქ. კპცკ-ს გამ-ბა, 1976.
● ერთი რამის სიყვარული, დაფარვა რომ სჭირდება ანუ მესამე ძმა კეჟერაძე. 1978.
● „განმსდგომი შუაკაცი“. მოთხრობები. თბ., „ნაკადული“, 1983.
● „სამოსელი პირველი“. რომანი. მე-2 გამოც. თბ., „საბჭოთა საქართველო“, 1982.
● ორი მოთხრობა. თბ., „მერანი“, 1984.
● „ბაქანი“. მოთხრობები. თბ., „მერანი“, 1988.
● ოთხი მოთხრობა. თბ., „მერანი“, 1991.
● მოთხრობები. მე-2 გამოც. თბ., „საბჭოთა საქართველო“, 1987.
● „კაცი, რომელსაც ლიტერატურა ძლიერ უყვარდა“. მოთხრობები. თბ., „საარი“, 2001.
● ხუთი მოთხრობა. თბ., „საარი“, 2002.
● „ძმისავ“. მოთხრობა. თბ., „მარსი“, 2002.
● „ვატერ(პო)ლო ანუ აღდგენითი სამუშაოები“. ფანტასტ. მოთხრობა. თბ., „საარი“, 2002.
● „მხოლოდ ერთი კაცი“, მოთხრობები, თბ., „მარსი“, 2002.
● „სამოსელი პირველი“. რომანი. თბ., „საარი“, 2002.
● „დაეძებდა“. ერთგვარი მოთხრობა, ალაგ დეტექტივიც. თბ., „მარსი“, 2002.
● „ძნელი“. მოთხრობები. თბ., „მარსი“, 2002.
● „ხორუმი ქართული ცეკვაა“. პიესა. თბ., „მარსი“, 2003.
● „ლოდი ნასაყდრალი“, რომანი. თბ., „მარსი“, 2002.
●„ისედაც დასავლეთელები ომარა და გივია და პლანეტა ჰოლივუდი“. ახალი რომანი, „აისი“, 2005.
● „იქამდე“. მოთხრობები. თბ., „ნაკადული“, 1991.
● „კეჟერაძეები“. ოთხი მოთხრობა. თბ., „ლაშარელა“, 2005.
● თხზულებები. ოთხტომეული. თბ., 2003.
● „Песня без слов“. Рассказы. Тб. „Мерани“. 1983.
● „რაც უფრო მახსოვს, და მეტად“.
გაზეთი „წიგნის სამყარო“
14. 03. 2014 წ.