„რეპორტიორი" გთავაზობთ საქართველოს ყოფილი ვიცე-პრემიერის, ამჟამად ძებნაში მყოფ თემურ ბასილიას ექსკლუზიურ ინტერვიუს:
- ბატონო თემურ, თქვენ აცხადებთ, რომ პრემიერმა ღარიბაშვილმა შეასრულა თქვენთვის მოცემული პირობა, გადაეხედათ თქვენი საქმისთვის, თუმცა, მეორე წელია, პროკურატურას ეს საქმე ბოლომდე არ მიჰყავს. ვინ არის წინააღმდეგი, შეწყდეს ინტერპოლით თქვენი ძებნა?
- გასული წლის 26 თებერვალს შევხვდი პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილს ვაშინგტონში, მისი აშშ-ში ოფიციალური ვიზიტის დროს. ეს შეხვედრა შედგა ატლანტიკის საბჭოში, რომელიც გახლავთ ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ამერიკული კვლევითი ცენტრი. შეხვედრას 300-მდე ადამიანი ესწრებოდა, ძირითადად დიპლომატები და მკვლევარები, რომლებიც საქართველოსთან დაკავშირებულ საკითხებზე მუშაობენ. აი, ამ შეხვედრის დროს მქონდა შესაძლებლობა, დამესვა კითხვა პრემიერისთვის პოლიტიკური დევნილებისა და პოლიტიკური პატიმრების პრობლემებზე. ამ ხალხის თვალწინ წელიწადისა და ორი თვის წინ დამპირდა პრემიერი, რომ დაავალებდა შესაბამის ორგანოებს, გადაეხედათ ჩემი საქმისთვის. ამ შეხვედრაზე დამსწრე ადამიანთა უდიდეს ნაწილს პირადად ვიცნობ და მათ ძალიან კარგად იციან ჩემთან დაკავშირებული პრობლემები. სხვადასხვა პირადი თუ ოფიციალური შეხვედრების დროს ეს ხალხი მეკითხება, თუ როგორ შესრულდა პრემიერის დაპირება. პასუხის შემდეგ კი ყველა გამოხატავს გაკვირვებას, რომ ამდენი ხნის გასვლის შემდეგ, პრობლემა ჯერ კიდევ არ არის მოგვარებული. სამწუხაროდ, ასეთი ფაქტები ნამდვილად არ მოქმედებს დადებითად საქართველოს ხელისუფლების იმიჯზე აშშ-ში.
პრემიერის დაპირებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ დაგვიკავშირდნენ პროკურატურიდან და შემომთავაზეს, რომ რახან არსებობს პრემიერის დაპირება, პროკურატურა მზად არის, გამოიჩინოს „კეთილი ნება" და თუ მე „ვაღიარებ" ჩემს მიერ არჩადენილ დანაშაულს, ისინი გამიფორმებენ საპროცესო შეთანხმებას. მათ ასევე „შემომთავაზეს" სხვა ვარიანტებიც, მათ შორის შეწყალება. ასეთი „შემოთავაზებები" ჩემთვის კატეგორიულად მიუღებელი იყო და მე დაჟინებით მოვთხოვე პროკურატურას, დაეწყოთ ჩემის საქმის გადახედვა, როგორც ამას პრემიერი დამპირდა.
ჩემი ამ მტკიცე პოზიციის გამო, პროკურატურამ დაიწყო პროცესი. თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ პროკურატურას არაერთი დოკუმენტი და მტიცებულება წარედგინა, რომლითაც ნათლად დასტურდებოდა სააკაშვილის რეჟიმის და იმდროინდელი პროკურატურის წარმომადგენლების მიერ ჩადენილი არაერთი დანაშაული, პროკურატურას რატომღაც უნდა, წარმოაჩინოს პირიქით, რომ თითქოს მათ ვერ შეძლეს ამ დანაშაულის დადასტურება. სწორედ ამ მოტივით მათ უნდათ, რომ დახურონ ეს საქმე.
ჩემთვის ძალიან გაუგებარია, რატომ აფარებს პროკურატურა ხელს სააკაშვილის რეჟიმის იმ დამნაშავეებს, ვინც პოლიტიკური თუ სხვა მოტივით უკანონოდ დევნიდნენ ადამიანებს, ართმევდნენ ქონებას, ულახავდნენ ღირსებას.
რაც შეეხება ინტერპოლით ძებნის შეწყვეტას, გამომდინარე იქიდან, რომ ძებნას აცხადებს საქართველოს პროკურატურა და შინაგან საქმეთა სამინისტრო, უნდა ვივარაუდოთ, რომ სწორედ ეს უწყებები არიან წინააღმდეგნი, შეწყდეს ჩემზე გამოცხადებული ძებნა.
- როგორც ერთ-ერთ ინტერვიუში განაცხადეთ, იარაღის უკანონო ტარებისთვის პროკურატურამ 2013 წელს სისხლის სამართლის ახალი საქმე აღძრა. რა გაგრძელება აქვს ამ ამბავს?
- იმის ნაცვლად, რომ შეწყვეტილიყო სააკაშვილის რეჟიმის დროს დაწყებული ჩემი პოლიტიკური მოტივით დევნა, 2013 წლის თებერვალში საქართველოს პროკურატურამ კიდევ ერთი აბსურდული საქმე „შეკერა" ჩემს წინააღმდეგ - იარაღის უკანონო ფლობის ბრალდებით. არადა, უკვე თერთმეტი წელიწადია არ ვყოფილვარ საქართველოში, თან პოლიტიკური დევნილის სტატუსით ვცხოვრობ აშშ-ში. კიდევ უფრო მეტი, მე პარლამენტის ყოფილი წევრი ვარ და თუნდაც პროკურატურის ეს აბსურდული ბრალდება სწორი იყო, მე კანონით მაქვს იარაღის არა მხოლოდ ფლობის, არამედ ტარების უფლება.
ძალიან უცნაურია ეს ფაქტი იმ ფონზე, როდესაც პროკურატურაში ათასობით განცხადებაა შესული იმ ადამიანების მიერ, რომლებიც უსამართლოდ იჩაგრებოდნენ სააკაშვილის რეჟიმის დროს და პროკურატურა ვერ ახერხებს და ვერ ასწრებს ამ საქმეების შესწავლას. და ამ ფონზე, იგივე პროკურატურა პოულობს დროს, რომ ასეთი არასერიოზული და უპასუხისმგებლო საქმე „შეკეროს". თან ეს გააკეთოს იმ პირის მიმართ, ვინც თერთმეტი წელიწადია არ ყოფილა საქართველოში, ვის მიმართაც სააკაშვილის რეჟიმი პოლიტიკური მოტივით დევნას ახორციელებდა, და ვისაც აშშ-ის ხელისუფლებამ პოლიტიკური დევნილის სტატუსი მიანიჭა. ძალიან უცნაურია, უფრო მეტი რომ არაფერი ვთქვათ.
ეს საქმე არავის დაუხურავს და ჩემი ძირითადი საქმე რომც გადაიხედოს და ყველაფერი წესრიგში იყოს, ჩემი საქართველოში ჩამოსვლის შემთხვევაში პროკურატურა ამ იარაღის საქმის ბრალდებით დამაკავებს. აშკარაა, რომ გარკვეულ გავლენიან ჯგუფებს არ სურთ საქართველოში ჩემი დაბრუნება.
- როგორ ცხოვრობთ ამერიკაში დღეს, რას საქმიანობთ?
- ვცხოვრობ აშშ-ის დედაქალაქში, ვაშინგტონში ოჯახთან ერთად. როგორც დამოუკიდებელი კონსულტანტი, ვმონაწილეობ სხვადასხვა პროექტებში. თუმცა, სამწუხაროდ, იმის გამო, რომ საქართველოს ხელისუფლებას ჩემზე დღემდე აქვს გამოცხადებული ძებნა როგორც ინტერპოლის, ასევე, დსთ-ის ქსელით, ეს ხელს მიშლის, სრულფასოვნად განვახორციელო ჩემი საქმიანობა, რადგან ვერ ჩამოვდივარ დსთ-ის რეგიონში.
- საქართველოში დაბრუნების შემდეგ, განვითარებული პოლიტიკური პროცესებიდან გამომდინარე, თუ გიფიქრიათ პოლიტიკაში დაბრუნებაზე?
- სიმართლე გითხრათ, მე თითქმის არა მაქვს იმედი, რომ საქართველოს ხელისუფლება საქართველოში ჩამოსვლის უფლებას მომცემს. ამის ნათელი დასტურია ჩემს წინააღმდეგ იარაღის უკანონო ფლობის ბრალდებით ახალი საქმის „შეკერვა". როგორც ჩანს, ხელისუფლებაში არიან გავლენიანი ძალები, ვისაც არ სურს საქართველოში ჩემი დაბრუნება, ამას ემატება პროკურატურის კორპორატიული ინტერესი, რომ ხელი დააფარონ თავიანთ წინამორბედებს.
გარკვეული ფორმით პოლიტიკაში ყოველთვის გახლდით. დიდი მნიშვნელობა არა აქვს, ჩამოვალ თუ არა საქართველოში, ამ ჯგუფების წინააღმდეგობის მიუხედავად, მე მაინც მივიღებ აქტიურ მონაწილეობას საქართველოს დემოკრატიული განვითარების პროცესში; და გარწმუნებთ, რაც უფრო ძლიერი იქნება ამ ჯგუფების წინააღმდეგობა, მით უფრო აქტიურად ჩავერთვები ამ პროცესში.
- ადეიშვილისთვის ძებნილის სტატუსის მოხსნისთანავე გააკეთეთ განცხადება, რომ საქართველოს პროკურატურის თანხმობის გარეშე ეს ვერ მოხდებოდა. რას ვარაუდობთ - ვის ინტერესებში უნდა შედიოდეს ეს გადაწყვეტილება?
- რა თქმა უნდა, პროკურატურის და ინტერპოლის ეროვნული ბიუროს თანხმობის გარეშე ადეიშვილზე ძებნა არ შეწყდებოდა. ინტერპოლის ეროვნული ბიუროს დასახელებამ შეცდომაში არ შეგვიყვანოს, ეს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სტრუქტურაა.
ამას ადასტურებს ინტერპოლის ცენტრალური ოფისის მიერ ჩემდამი გამოგზავნილი წერილი, რომელშიც დეტალურად არის აღწერილი ეს პროცედურები და სადაც საუბარია იმის შესახებ, რომ ინტერპოლის ცენტრალურ ოფისს არ შეუძლია ძებნილთა სიიდან პირის ამოღება, თუ საქართველოს ხელისუფლება არის ამის წინააღმდეგი.
აქედან გამომდინარე, შეიძლება დავასკვნათ, რომ საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლები დაეთანხმნენ ზურაბ ადეიშვილზე ძებნის შეწყვეტას. და ეს ხდება მაშინ, როდესაც საქართველოს ხელისუფლება უარს ეუბნება ინტერპოლს ჩემთან დაკავშირებით ძებნის შეწყვეტაზე. როგორც ჩანს, ხელისუფლებაში არის ხალხი, ვინც თვლის, რომ მე მათთვის უფრო სახიფათო პიროვნება ვარ, ვიდრე ზურაბ ადეიშვილი. აქედან გამომდინარე, ის, ვინც დაეთანხმა, ძალიან კარგად იცოდა, რასაც აკეთებდა და სწორედ მათ ინტერესებში უნდა იყოს ადეიშვილზე ძებნის შეწყვეტა.
- არის თუ არა დღევანდელი ხელისუფლება სათანადოდ მზად, დაუპირისპირდეს „ნაციონალური მოძრაობის" იდეოლოგებს და მათ წინააღმდეგ ადრე თუ გვიან დაიწყოს სისხლისსამართლებრივი დევნა ისე, რომ საქმე ბოლომდე მივიდეს?
- მე არ მრჩება შთაბეჭდილება რომ ხელისუფლება რეალურად უპირისპირდებოდეს „ნაციონალური მოძრაობის" იდეოლოგებს და აპირებდეს მათთვის სერიოზული ბრალის წაყენებას. სამწუხაროდ, სააკაშვილის ხელისუფლების დამნაშავეების მიმართ საქმეები აღძრულია ნაკლები დანაშაულის ან სრულიად არასერიოზულ ფაქტებზე. სწორედ ეს უქმნის შთაბეჭდილებას საერთაშორისო თანამეგობრობას, რომ ნაციონალების ლიდერების მიმართ ხორციელდება პოლიტიკური მოტივით დევნა.
თუნდაც ჩემი მაგალითი ავიღოთ: მე ვთხოვე პროკურატურას, რომ აღეძრა სისხლის სამართლის საქმე ჩემი პოლიტიკური მოტივით დევნის ფაქტზე. ეს ფაქტი არის დადასტურებული აშშ-ის ხელისუფლების მიერ, რომელმაც სწორედ ამის გამო 2011 წლის მაისში მომანიჭა პოლიტიკური დევნილის სტატუსი. ჩემი საქმე იყო უნიკალური შესაძლებლობა საქართველოს ხელისუფლებისთვის, რათა დადასტურებული იყო სააკაშვილის რეჟიმის და პირადად მიხეილ სააკაშვილის მიერ პოლიტიკური მოტივით დევნა, რაც საერთაშორისო სამართლის დანაშაულია. ჩემთვის გაუგებარი მიზეზების გამო, პროკურატურამ ეს უნიკალური შანსი არ გამოიყენა და სააკაშვილის და მისი უახლოესი გარემოცვის მიმართ საქმეები აღძრა გაცილებით ნაკლები ტიპის დანაშაულებზე. როგორც უკვე გითხარით, სწორედ ასეთი ფაქტების გამო რჩება საერთაშორისო თანამეგობრობას განცდა,რომ სააკაშვილისა და მისი გარემოცვის დევნას შესაძლოა, პოლიტიკური მოტივი ჰქონდეს. პროკურატურას მათ წინააღმდეგ რომ აღეძრა საქმეები უფრო სერიოზულ ფაქტებზე, მათ შორის ჩემს მიერ შეთავაზებულ ფაქტებზე, საერთაშორისო თანამეგობრობას ასეთი კითხვები არ გაუჩნდებოდა. მე არ ვიცი, ეს არის შეგნებული ქმედება, რაც მიზნად ისახავს სააკაშვილის და მისი გარემოცვის პოლიტიკური მოტივით დევნილებად წარმოჩენას თუ ეს არის არაპროფესიონალიზმი.
- პროკურატურამ სააკაშვილისთვის ძებნის გამოცხადების თაობაზე ინტერპოლს არაერთხელ მიმართა, თუმცა მოთხოვნა არ დაკმაყოფილებულა. თქვენი აზრით, როგორ შეიძლება ამ კუთხით სიტუაცია შეიცვალოს?
- მხოლოდ ერთადერთი პირობით შეიძლება - საქართველოს პროკურატურამ ამ პირების მიმართ უნდა აღძრას სისხლის სამართლის საქმეები მათ მიერ მართლაც ჩადენილ სერიოზულ დანაშაულებზე; რეალურად უნდა გამოიძიოს ეს საქმეები კანონის სრული დაცვით. მხოლოდ ამ შემთხვევაში იქნება შესაძლებელი ამ პირებზე საერთაშორისო ქსელით ძებნის გამოცხადება და მათი ექსტრადიცია საქართველოში.
კიდევ ერთი საინტერესო ფაქტი: მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო არ არის დსთ-ის წევრი, საქართველოს ხელისუფლება ძებნას აცხადებს არა მხოლოდ ინტერპოლის, არამედ დსთ-ის ქსელითაც. არის კი ამ პირებზე გამოცხადებული ძებნა დსთ-ის ქსელით? მე არა მაქვს ამის შესახებ ზუსტი ინფორმაცია.
- როგორ აფასებთ იმ სიტუაციას, როცა საზოგადოების დიდი ნაწილი თვლის, რომ სამართლიანობა დღესაც არ არის აღდგენილი? (თუ ვიგულისხმებთ სააკაშვილს, ადეიშვილს, კეზერაშვილს, კოდუას და სხვა მაღალჩინოსნებს, რომლებიც საზოგადოების უდიდესი ნაწილი თვლის „დამნაშავე რეჟიმის" მთავარ ფიგურებად და დღესაც თავისუფლები არიან)
- სამართლიანობის აღდგენა არ ნიშნავს მხოლოდ იმ კრიმინალების დასჯას, ვინც დაკვეთებს იძლეოდა ადამიანთა პოლიტიკური თუ სხვა არაკანონიერი მოტივით დევნის თაობაზე; ასევე, ვინც აღასრულებდა ამ უკანონო მითითებებს. სამართლიანობის აღდგენა უპირველეს ყოვლისა ნიშნავს იმ ადამიანების ღირსების აღდგენას, ვინც იყო რეჟიმის მსხვერპლი - ვისაც დევნიდნენ პოლიტიკური ან სხვა, პირადი მოტივით, ვისაც წაართვეს ქონება, ვისაც შეულახეს ღირსება. სამწუხაროდ, ამ მიმართულებით ხელისუფლებას ბევრი არაფერი გაუკეთებია.
შეგახსენებთ, რომ ამ ხელისუფლებამ უარი თქვა უკანონოდ რეპრესირებულების მიმართ სამართლიანობის აღდგენაზე ფინანსების უქონლობის გამო. სხვათაშორის, დაახლოებით ერთი თვის წინ ვაშინგტონში სახელმწიფო დეპარტამენტის დაფინანსებით გაიმართა სპეციალური კონფერენცია, რომელიც მიეძღვნა სააკაშვილის რეჟიმის მიერ ჩადენილ დანაშაულებს. სწორედ ამ კონფერენციაზე ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი უფლებადამცველი ორგანიზაციის, „ფრიდომ ჰაუსის" წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ თუ მოურიდებლად და პირდაპირ ვიტყვით, მაშინ საქართველოს ხელისუფლების გადაყვეტილება, რომ ფინანსური მოტივით უარი თქვას სამართლიანობის აღდგენაზე, არის უზნეო და ამორალური.
რაც შეეხება თქვენს მიერ ჩამოთვლილ პირებს, ისინი იმიტომაც არიან თავისუფალნი, რომ პროკურატურამ მათ წინააღმდეგ აღძრა საქმეები არასერიოზული და მცირე სახის დანაშაულებზე. კიდევ გავიმეორებ, სწორედ ამის გამო უჩნდება საერთაშორისო თანამეგობრობას შთაბეჭდილება, რომ ამ პირების მიმართ ხდება პოლიტიკური მოტივით დევნა. რატომ აკეთებს პროკურატურა ამას, ეს არის არაპროფესიონალიზმის შედეგი თუ ეს არის შეგნებული საბოტაჟი, მე ამ კითხვაზე პასუხი არა მაქვს; ეს საქართველოს ხელისუფლების გასარკვევია, თუ მათ მართლაც აინტერებთ ეს საქმე.
- ბატონო თემურ, მიუხედავად იმისა, რომ არაერთხელ მოგიყოლიათ - კიდევ ერთხელ რომ გავიხსენოთ - „ვარდების რევოლუციის" შემდეგ თქვენ რამდენჯერმე დაგკითხეს, თუმცა არ დაუკავებიხართ. დატოვეთ ქვეყანა და მოგვიანებით თქვენზე ძებნა ცხადდება. შემდეგ კი დაუსწრებლად თავისუფლების აღკვეთა მოგისაჯეს. როგორ და რატომ მოხდა ეს ყველაფერი?
- ე.წ. ვარდების რევოლუციის შემდეგ მე არავის დავუკითხივარ, მხოლოდ ერთადერთხელ გახლდით პროკურატურაში, როდესაც შევხვდი მაშინდელ გენერალურ პროკურორს ირაკლი ოქრუაშვილს.
საქართველო დავტოვე იმის გამო, რომ მივიღე საკმაოდ საინტერესო შემოთავაზება „გაერო"-დან. მანამდე, 7 თვის განმავლობაში უმუშევარი ვიყავი, რადგან იცოდნენ რა მაშინდელი ხელისუფლების და პირადად სააკაშვილის დამოკიდებულება ჩემს მიმართ, ვერავინ ბედავდა ჩემთვის სამსახურის შემოთავაზებას. „გაერო"-ში საკმაოდ წარმატებით ვსაქმიანობდი და დაახლოებით ერთი წლის შემდეგ შემომთავაზეს კიდევ უფრო საინტერესო და საპასუხისმგებლო - ცენტრალური აზიის რეგიონის ეკონომიკური მრჩევლის თანამდებობა. სამწუხაროდ, ამ თანამდებობაზე დიდხანს აღარ დავრჩენილვარ, რადგან დაიწყო ჩემი პოლიტიკური მოტივით დევნა, რომლის საფუძველი გახდა მიხეილ სააკაშვილის მიერ 2005 წლის 17 ივლისს ბათუმში გამართულ მთავრობის სხდომაზე გაცემული დავალება. ეს სხდომა გადაიცემოდა „პირველი არხით" პირდაპირ ეთერში და ათასობით ადამიანმა ნახა და მოისმინა სააკაშვილის ეს დავალება. სწორედ ამ დავალებიდან ოთხი თვის შემდეგ აღძრა პროკურატურამ ჩემს წინააღმდეგ საქმე გამოგონილი ბრალდებით და დაიწყო საქმის ფალსიფიკაცია. ბევრს ეცადა პროკურატურა, რომ „შეეკერა" საქმე, მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ ყველაფერი გადაქექეს და უამრავი ადამიანი დაჰკითხეს, რეალურად ვერაფერი ნახეს და საბოლოოდ მხოლოდ მაკულატურის შეგროვება შეძლეს. .
ასევე უნდა აღვნიშნო, რომ სააკაშვილის რეჟიმი ჩემსა და ჩემს ოჯახზე ახორციელებდა შანტაჟს, მუქარას, გამოძალვას და ა.შ.
ისინი ჩემგან ითხოვდნენ, შემეტანა მათ მიერ შექმნილ არასაბიუჯეტო ფონდებში თანხები, ასევე პროკურატურის ხელმძღვანელობისთვის და პირადად ზურაბ ადეიშვილისთვის გადამეხადა ქრთამი. ყველა ამ უკანონო მოთხოვნის შესრულებაზე უარი განვუცხადე.
ადვოკატმა შალვა შავგულიძემ, ჩემი ინტერესების დამცველმა საკმაოდ კვალიფიცური სამუშაო შეასრულა. სასამართლო განხილვების დროს მან და დამოუკიდებელმა ექსპერტებმა პრაქტიკულად გააცამტვერეს პროკურატურის მიერ „შეთითხნილი" საქმე. იმდენად ტრაგიკომიკური სიტუაცია შეიქმნა სასამართლო განხილვის დროს, რომ პროკურატურის წარმომადგენელმა განაცხადა, „საქართველოს პროკურატურას არასოდეს უმტკიცებია, რომ რაიმე დოკუმენტი, ან რაიმე მტკიცებულება გააჩნია, რომელიც ადასტურებდეს თემურ ბასილიას ბრალეულობასო".
ასეთი განცხადების შემდეგ ნათელია, რომ ნებისმიერი მეტ-ნაკლებად დამოუკიდებელი და მიუკერძოებელი სასამართლო გამამართლებელ განაჩენს გამოიტანდა.
სასამართლო სხდომების დამთავრების შემდეგ ერთი თვე დასჭირდა განაჩენის გამოცხადებას. ამ ერთი თვის განმავლობაში მიდიოდა კონსულტაციები სააკაშვილს, კუბლაშვილს, ადეიშვილსა და მერაბიშვილს შორის, რა გაეკეთებინათ. სხვათაშორის, კუბლაშვილი ამ შეხვედრების დროს ეუბნებოდა მათ, პროკურატურის არც ერთი ბრალდება არ დასტურდებაო, თუმცა, იცოდა რა სააკაშვილის დამოკიდებულება ჩემს მიმართ, სასამართლო ვერ ბედავდა გამამართლებელი განაჩენის გამოტანას. საბოლოოდ ყველაფერი ადეიშვილის დაჟინებული მოთხოვნის შემდეგ გადაწყდა, როდესაც მან განაცხადა, თუ თემურ ბასილიას მიმართ გამამართლებელი განაჩენი უნდა დამდგარიყო, რას გვაკეთებინებდით ამ საქმესო და ამის შემდეგ, როგორ მოვთხოვო პროკურორებს სხვა საქმეების გაკეთებაო.
...
უახლოეს დღეებში შემოგთავაზებთ თემურ ბასილიას ექსკლუზიურ ინტერვიუს ქვეყანაში მიმდინარე ეკონომიკურ კრიზისთან და ამ პრობლემის დაძლევის გზებთან დაკავშირებით.