მსოფლიოს უძლიერესი სახელმწიფოები შემდეგი კრიტერიუმებით გამოვლინდა: ომიანობით, დაპყრობილი მიწების რაოდენობით, ფართით და უძველესი ისტორიით.
1. მაკედონიის იმპერია (ქრისტეს შობამდე 336- 323 წლებში)
ალექსანდრე მაკედონელის მიერ შექმნილი იმპერია, შუა და აღმოსავლეთ ევროპის უძლიერესი სახელმწიფო იყო 13 წლის განმავლობაში. ალექსანდრე მაკედონელის გარდაცვალებასთან ერთად იმპერია დაიშალა და 13 წლის განმავლობაში მიღწეული წარმატება და სუპერ ძალა ძალიან მალე დაკარგა.
2. რომის იმპერია ( ქრისტეს შობამდე 27 წლიდან ქრისტეს შობიდან 395 წლამდე)
ქრისტეს შობამდე 27 წელს შექმნილი რომის იმპერია, მაგ პერიოდისთვის ევროპის სუპერ-ძალა ითვლებოდა. რომის იმპერიამ ძალა დაკარგა, მაშინ როდესაც სახელმწიფო გაიყო ორ ნაწილად: აღმოსავლეთ რომის იმპერია და დასავლეთ რომის იმპერია.
3. ბიზანტიის იმპერია (395 წლიდან 1453 წლამდე)
რომის იმპერიის დაშლასთან ერთად, აღმოსავლეთ რომის იმპერიაში შეიქმნა ბიზანტიის იმპერია. ბიზანტიის იმპერია წლების განმავლობაში ითვლებოდა ევროპის ზესახელმწიფოდ. როდესაც თურქებმა დატოვეს ბიზანტია და დაბრუნდნენ ანატოლიაში, ბიზანტიამსაკმაო ძალა დაკარგა და მას შემდეგ ნელ-ნელა ზესახელმწიფოს ტიტულიც დაკარგა.
4. საღვთო რომის იმპერია (962 -1806 წლებში)
962 წლიდან 1806 წლამდე ევროპის და მსოფლიოს ზესახელმწიფოდ ითვლებოდა საღვთო რომის იმპერია. 844 წლის განმავლობაში ამ იმპერიისთვის დამარცხება არ არსებობდა. საღვთო რომის იმპერიაში მყოფ ქვეყნებში 1400 წლებში დაიწყო რეფორმები, ამის შედეგად იმპერია ნელ-ნელა დასუსტდა და საბოლოოდ 1806 წელს იმპერია დაიშალა.
5. მონღოლთა იმპერია (1206-1294 წლებში)
ჩინგიზ ყაენმა გააერთიანა მონღოლთა ტომები, მონღოლეთი თავდაპირველად გახდა შორეული აღმოსავლეთ აზიის დომინანტი სახელმწიფო, შემდეგ გახდა მსოფლიოს ერთ -ერთი უძლიერესი ზესახელმწიფო და შემოიჭრა ევროპაში. ვროპაში ლაშქრობა მთლად წარმატებული არ აღმოჩნდა და მონღოლეთი ამის შემდეგ დაიყო 4 ნაწილად. დაყოფილმა მონღოლეთმა ძალიან მალე დაკარგა ზესახელმწიფოს ტიტული. მონღოლეთს ძალების დაკარგავაში დაეხმარა ოსმალეთის იმპერია, ამ უკანასკნელმა 1290 -იან წლებში მოახდინა ლაშქრობები მონღოლეთის წინააღმდეგ და მთელი ძალა უფლებაც წაართვა მიწებთან ერთად.
6. ოსმალეთის იმპერია (1299 - 1923 წლებში)
ოსმან ბეის მიერ შექმნილი ოსმანოგლუს საბატონე შემდეგში ორჰან ბეის მიერშემქნილ ოსმალეთის იმპერიად გადაიქცა. ოსმალეთის იმპერიამ მონღოლეთის იმპერიასთან გამარჯვების შემდეგ შესანიშნავ ძალას მიაღწია და მალე მსოფლიოს ერთ-ერთი ზესახელმწიფო გახდა. ოსმალეთის იმპერიამ 623 წლის განმავლობაში მოახერხა არსებობა და ბოლოს 1699 წელს კარლოვიცის ზავის შედეგად ოსმალეთის იმპერიამ დაკარგა ზესახელმწიფოს სახელწოდება.
7. ესპანეთის იმპერია (1492 - 1898 წლებში)
ამერიკის კონტინენტის აღმოჩენასთან ერთად შექმნილი ესპანეთის იმპერია, მაგ პერიოდისთვის ევროპის ერთ-ერთი უძლიერესი ქვეყანა იყო. ესპანეთს ძალას მატებდა გეოგრაფიული აღმოჩენებიც. 1559 წელს ესპანეთის იმპერიას მიენიჭა ზესახელმწოფოს ტიტული, მაგრამ მათ ეს სახელწოდება დაკარგეს 1648 წელს.
8. დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო (1707 -1801) (1801 - 1927 წლებში)
თავდაპირველად ელიზაბეთ პირველის დროს დიდ ბრიტანეთმა მოიპოვა ზესახელმწიფოს სახელწოდება. მეორედ 1801 წელს ჩრდილოეთ ირლანდიის და დიდი ბრიტანეთის გაერთიანების შედეგად, გაერთიანებულმა სამეფომ 1801 წელს კვლავ დაიბრუნა ზესახელმწიფოს ტიტული. ამ უძლეირესმა ზესახელმწიფომ ძალა დაკარგა, მაშინ როდესაც ინგლისი და ჩრდილოეთ ირლანდია გაიყო.
9. რუსეთის იმპერია (1547-1727) / (1727-1917 წლებში)
ოსმალეთის 1699 წელს კარლოვიცის ზავის შემდეგ, რუსეთის იმპერია პირველ მსოფლიო ომამდე დედამიწაზე უძლერეს სახელმწიფოდ ითვლებოდა. რუსეთს ხელს უწყობდა დიდი არმია და დიდი ტერიტორიები.
10. საფრანგეთის იმპერია (1804 - 1815 წლებში)
საფრანგეთი როდესაც საკუთარ ძალებს ბოლომდე კარგავდა, ნაპოლეონ ბონაპორტემ თავი იმპერატორად გამოაცხადა და შექმნა საფრანგეთის იმპერია. საფრანგეთის იმპერია 15 წლის განმავლობაში მსოფლიოს დომინანტ ქვეყანად გადაიქცა, მაგრამ 1815 წელს სხვა ზესახელმწიფოების გაერთიანებულ არმიასთან წაგებული ომის შედეგად საფრანგეთმა დაკარგა ძალაუფლება და გავლენა მსოფლიოზე.
11. ავსტრია-უნგრეთის იმპერია (1804-1867) / (1867-1918 წლებში)
ოსმალეთის დაცემის შედეგად ევროპის ზესახელმწიფოები დარჩნენ : გერმანია, რუსეთი, საფრანგეთი, ინგლისი და ავსტრია -უნგრეთის იმპერია. პირველ მსოფლიო ომამადე ავსტრია-უნგრეთის იმპერია ერთ-ერთი უძლიერესი იმპერია იყო, მაგრამ ძალაუფლება საფრანგეთის მომხრეობასთან ერთად დაკარგეს.
12. გერმანიის იმპერია (1871-1918 წლებში)
გერმანიის სახელმწიფო ერთ-ერთი უძლიერესი ევროპული ქვეყანა იყო. გერმანიამ ზესახელმწიფოს ტიტული პირველ მსოფლიო ომში წაგებასთან ერთად დაკარგა. რა თქმა უნდა ყველამ იცის რომ პირველ მსოფლიო ომში გერმანია უძლიერესი სახელმწიფო იყო.
13. ნაცისტური გერმანია (1933-1945 წლებში)
პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ, გერმანია დამარცხებამ ვერ გაანადგურა. ადოლფ ჰიტლერის მეთაურობით გერმანიამ ძალები ძალიან სწრაფად მოიკრიბა და მეორე მსოფლიო ომისთვის ისევ ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბდა.
14. სსრკ (საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი)
პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ დამარცხებამ ვერც საბჭოთა კავშირი ვერ გაანდგურა. როგორც გერმანიამ საბჭოთა კავშირმაც ძალები ძალიან სწრაფად მოიკრიბა და მეორე მსოფლიო ომისთვის ერთ-ერთი უძლიერეს სახელმწიფოდ ჩამოყალიბდა. მეორე მსოფლიო ომში გამარჯვების შემდეგ, ამერიკის შეერთებულ შტატებთან წაგებული ცივი ომის შედეგად, საბჭოთა კავშირმა დაკარგა მსოფლიოს უძლიერესი სახელმწიფოს ტიტული.
15. ამერიკის შეერთებული შტატები (1776 წლიდან დღემდე)
თავდაპირველად 1492 წელს აღმოჩენილი ამერიკის კონტინენტი ყველა სახელმწიფოს ინტერესში შედიოდა. 1607 წლიდან ინგლისმა შექმნა კოლონიები ამერიკის კონტინენტზე. 1776 წელს აშშ-მ მოიპოვა დამოუკიდებლობა ინგლისისგან. 1776 წლიდან 1920 წლამდე აშშ გახდა მსოფლიოს ერთ-ერთი უძლიერესი სახელმწიფო მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ გაჩაღდა ცივი ომი, ამის შედეგად აშშ, საბჭოთა კავშირთან ერთად მსოფლიოს ზესახელმწიფოდ დარჩა. ცივ ომში სადაც ცხელი წერტილებიც ხშირად ვითარდებოდა, გაიმარჯვა აშშ-მ ასე რომ დღეს დღეობით აშშ მსოფლიოს უძლიერესი სახელმწიფოა.
წყარო: sheet.ge
