4 ივნისს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა, „ექსპო-ჯორჯიას" საგამოფენო დარბაზში, ქართველი ჟურნალისტებისთვის პრესკონფერენცია გამართა. იმის გამო, რომ ადრინდელთან შედარებით, რატომღაც, ჟურნალისტების სიმცირე იყო, დარბაზში სიმშვიდე სუფევდა. როგორც პრემიერის პრესსამსახურის ერთ-ერთმა თანამშრომელმა მითხრა, ამჯერად 60 ჟურნალისტი დარეგისტრირდა (ადრე 200-მდე ავდიოდით). რომ გითხრათ, ინტერესი აღარ არსებობს და ჩვენი რიგები ამიტომ შეთხელდა-მეთქი, მოგატყუებთ... როგორც ჩანს, სააგენტოების უმეტესობას ურჩევნია, ტელევიზორში უყუროს და იქიდან აკეთოს „ნიუსები", თუ შეკითხვას ვერ დასვამ, დარბაზში ჯდომას რა აზრი აქვს? მოკლედ, ირაკლი ღარიბაშვილმა დასაწყისში (35 წუთის განმავლობაში) მოკლედ მიმოიხილა მიმდინარე მოვლენები და ისაუბრა იმაზე, რა მიღწევები აქვს დღევანდელ ხელისუფლებას. მისი თქმით: საქართველოს ისტორიაში პირველად, პირდაპირი წესით ავირჩევთ მერებს და გამგებლებს. გაუმჯობესდა საარჩევნო გარემო, არის ღია, გამჭვირვალე და თავისუფალი. ყველა ის პროექტი, რომელიც განხორციელდა, იყო ხალხზე ორიენტირებული. სააკაშვილის მთავრობამ მხოლოდ 5 პროექტში გადაიხადა 1,5 მილიარდი ლარი. ეს არის გაუგებარი შენობები. 17 ათასმა მეწარმემ სესხის სახით მიიღო 400 მილიონი ლარი. დაფინანსდა 74 ახალი საწარმო. 400-ზე მეტი საწარმო გადაიარაღდა. უკვე მიმდინარეობს მოლაპარაკება ბანკებთან, უახლოეს ხანში დაიწყება სესხების გაცემა მცირე და საშუალო მეწარმეებისთვის. ირაკლი ღარიბაშვილმა დაწვრილებით ისაუბრა სამინისტროების მიღწევებზე და განსაკუთრებით გამოყო შინაგან საქმეთა სამინისტრო:
„ის, რომ დღეს მოქალაქეებს საკუთარი პოლიციელებისა და სამართალდამცველების აღარ ეშინიათ,ძალიან დიდი მიღწევაა. დღეს პოლიცია აბსოლუტურად დეპოლიტიზებულია... იგივე, თუნდაც ის ფაქტი, რომ დროებითი მოთავსების იზოლატორებში არც ერთი ფაქტი არ დაფიქსირებულა ადამიანის უფლებების დარღვევის, რაც სულ რაღაც ორი წლის წინათ წარმოუდგენელი იყო. 2 წლის წინათ იზოლატორებში იწყებოდა ადამიანების წამება, უფლებების შელახვა და შემდეგ პროკურატურაში და ციხეებში გრძელდებოდა. დღეს ვერც ერთ ასეთ ფაქტს ვერ დამისახელებთ, იმიტომ რომ ეს არ არსებობს და ამის გადამოწმება შეგვიძლია რეალურად... „ნაციონალური მოძრაობის" დროს ხდებოდა დანაშაულის დამალვა და არგაშუქება, ახლა კი პირიქითაა. დღეს თითქმის ყველა დანაშაული იხსნება ძალიან ოპერატიულად. ეს ფონი, რომელსაც მედიასაშუალებები ქმნით, არის გადაჭარბებული. მინდა შეგახსენოთ ყველას პასუხისმგებლობა, რომ ეს ფონი მოქმედებს ინვესტიციებზე, ინვესტორების განწყობებზე, რეალობა გვაქვს სხვა და რაში გჭირდებათ ეს? შეგიძლიათ, თქვენ თვითონ ნახოთ რეალური სტატისტიკა, რა ხდებოდა გასული წლების განმავლობაში და რა ხდება დღეს".
ჩვენ ვთხოვეთ შინაგან საქმეთა სამინისტროს პრესსამსახურის უფროსს, ნინო გიორგობიანს, მოეწოდებინა მონაცემები იმის შესახებ, რამდენი დანაშაული ხდებოდა სააკაშვილის პერიოდში და რამდენი შუქდებოდა. ასევე მან მოგვაწოდა 2013 წლის მონაცემებიც: 2009-2012 წწ. ჩადენილი დანაშაულის რაოდენობის და ვებ-გვერდზე ამავე პერიოდში „ნიუსის" სახით განთავსებული ინფორმაციის თანაფარდობა:
2009-2012 წწ. მოხდა 1711 ყაჩაღობა, აქედან ვებ-გვერდზე police.ge ნიუსის სახით განთავსდა მხოლოდ 77 ფაქტი, 524 მკვლელობა - აქედან ინფორმაცია განთავსდა მხოლოდ 121 მკვლელობაზე, 269 გაუპატიურება - გამოქვეყნდა ინფორმაცია მხოლოდ 1 ფაქტზე.
2009-2012 წწ. ვებ-გვერდზე police.ge ნიუსის სახით განთავსდა შემთხვევათა (ყაჩაღობა, მკვლელობა, გაუპატიურება) მხოლოდ 7 %.
2013 წელს მოხდა ყაჩაღობის 212 ფაქტი, მედიის მიერ გაშუქდა 39, მომხდარი მკვლელობების 52 ფაქტიდან გაშუქდა 50 ფაქტი, მოხდა 38 გაუპატიურება, გაშუქდა 7.
ბატონი ირაკლი აშკარად ხუმრობის ხასიათზეა... „იმედის" ჟურნალისტი „აწვება", სააკაშვილს რომ სულელი უწოდეთ და ჩაის პლანტაციებში მუშაობას სთავაზობთ, ეს როგორ არისო? თან რომ იძახით, „ნაციონალებმა" არსად არ უნდა გაიმარჯვონ, ეგ გეკადრებათ? ისე, „ტაბულას" რომ გასჩენოდა ასეთი შეკითხვები, გასაგები იქნებოდა, მაგრამ ამ ტელე „იმედს" რა აწუხებს, ვერ გავიგე. მიუხედავად ამისა, პრემიერ-მინისტრს თავისი სიტყვები უკან არ წაუღია: „მე შევთავაზე სამუშაო, ეს რატომ არის შეურაცხმყოფელი, ვერ გავიგე. პლანტაციებში მუშაობა სათაკილოა? გურიაში კარგ ხალხს ვესაუბრებოდი და ვუხსნიდი, რომ ჩვენ ვიწყებთ წარმოებას, საქართველოში იყო დიდი პოტენციალი, რომელიც სააკაშვილმა რეალურად მოსპო და გაანადგურა. გურიაში იყო ჩაის პლანტაციები, ვისაუბრეთ მის აღდგენაზე და ვილაპარაკეთ დასაქმებაზე, ერთ-ერთი სამუშაო შევთავაზე სააკაშვილს, რაც ადგილობრივმა მოსახლეობამ მოიწონა. სხვები თუ ნერვიულობენ, მათაც დავასაქმებ, ბოკერიას განცხადება მოვისმინე. თუ ნერვიულობს, მასაც დავასაქმებთ. მე მგონი, ხუმრობა აღარ ესმით „ნაციონალებს".
„რუსთავი 2"-ის ჟურნალისტის რეპლიკა: „გადადგომის შემდეგ თქვენ რას აპირებთ, ბატონო ირაკლი?"
ირაკლი ღარიბაშვილის პასუხი: „მე არ ვაპირებ გადადგომას დიდი ხანი, უნდა მოიცადოთ. სჯობს, თქვენ იფიქროთ სამსახურზე".
მიშა სააკაშვილის პირადი ჟურნალისტები ცინიკოსობენ. პრემიერ-მინისტრი არ ეპუება და მათ უმტკიცებს,რომ „ნაცმოძრაობის" დრო წავიდა, მათ ვეღარ გაუგიათ, სად არიან, როგორ არიან და ნელ-ნელა რადარიდან ქრებიან.
ღარიბაშვილს შეკითხვა დაუსვეს მოსმენების შესახებაც. მისი თქმით, ასეთი აპარატურა ბუნებაში რომ არსებობს, ეს ყველასთვის ცნობილია და ვერც პასუხისმგებლობას აიღებს: „ეს არის თანამედროვე ტექნოლოგიები, მსოფლიო ისეთი განვითარებულია, რომ მსგავსი ტიპის აპარატურები არის ღია მიმოქცევაში და ყიდვა ნებისმიერს შეუძლია ძალიან მარტივად. მოსმენების თემა არ არის მხოლოდ ჩვენი ქვეყნის ლოკალური პრობლემა, ეს მსოფლიოს პრობლემაა. მსოფლიოში სულ სკანდალებია ამ თემის ირგვლივ. ეს მოსმენები გახდა ძალიან მარტივი. არ უნდა შევქმნათ პანიკა და ისტერიკა. იგივე ის ფაქტი, რომ მობილურ ოპერატორებს აქვთ საშუალება, მოუსმინონ საკუთარ აბონენტებს, ამას ჩვენ ვერ შევეწინააღმდეგებით. ამის საშუალება მათ აქვთ. რა თქმა უნდა, ეს არ უნდა გააკეთონ და არც აკეთებენ, მაგრამ ამის საშუალებები არსებობს და ამას უნდა მოწესრიგება. ამას სჭირდება სამართლებრივ-საკანონმდებლო ბაზა. ასე რომ, პასუხისმგებლობას ნამდვილად არ ავიღებთ იმაზე, რომ ეს რაღაც აპარატურა შეიძლება ვინმეს ჰქონდეს. თუ ვინმეს აქვს, ჩვენ მას დღეს თუ არა ხვალ გამოვავლენთ და დამნაშავე იქნება დასჯილი. ჩვენ არ ვუსმენთ უკანონოდ, მაგრამ კანონიერად ვუსმენთ და მოვუსმენთ კიდეც".
თუ ვინმე მოგვისმენს, ხახვივით შერჩება, მე თქვენ გეტყვით, სამართლიან სასამართლოს მიაკითხავ და სამართალს იპოვი თუ რა? აბა, სასამართლო? დღეს სააკაშვილის ხელქვეითები სხედან ერთ-ერთ კანტორაში, რომელსაც რატომღაც სასამართლოს უწოდებენ და ისე „ბაირამობენ", როგორც ხოში აქვთ. არ დაგიმალავთ, მე პირადად ამ პრესკონფერენციაზე სწორედ ამის სათქმელად მოვედი:
„ალია": ბატონო ირაკლი, თქვენს მაღლა, მონიტორზე წერია: „თავისუფალი სასამართლო"... თქვენ ე.წ. თავისუფალ სასამართლოზე ორიოდე სიტყვით უკვე თქვით, მაგრამ მოდით, ცოტა ჩავუღრმავდეთ ამ საკითხს, ჩემი უფლება რომ იყოს, ამ სარეკლამო რგოლს ასე შევცვლიდი: თავისუფალია სასამართლო ვისგან, ანუ ხელისუფლებისგან, ხომ?
ირაკლი ღარიბაშვილი: დიახ.
„ალია": სინამდვილეში ე.წ. თავისუფალი სასამართლო ისევ არის „ნაციონალების" ხელში. მე აღარ ვიტყვი, ახლა ჩვენთან მიმართებაში რას აკეთებს ე.წ. თავისუფალი სასამართლო...
ირაკლი ღარიბაშვილი: იქნებ მითხრათ, რა ხდება?
„ალია": ზედიზედ წაგებული პროცესები, რომლის პრეცედენტი აქამდე არ ყოფილა. ახლა მე არ ვლაპარაკობ იმაზე, ჩვენ მართლები ვართ თუ არა... ჩვენ ვიცით, რა გადაწყვეტილებებით მთავრდება გახმაურებული საქმეები. ფაქტია ისიც, რომ იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში „ნაციონალურ მოძრაობას" ჰყავს 9 წევრი. ჩემთვის გაუგებარია, რატომ უნდა ჰყავდეს პოლიტიკურ პარტიას იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში 9 წევრი? თუ ასეთი წესი და კანონია, მაშინ რატომ არ უნდა ჰყავდეს წევრები იგივე ნინო ბურჯანაძეს, არასაპარლამენტო ოპოზიციას? მოდით, დავაკონკრეტოთ, ეს ნიშნავს თუ არ იმას, რომ სასამართლო ისევ არის „ნაციონალური მოძრაობის" ხელში?
ირაკლი ღარიბაშვილი: გასაგებია... თქვენი შეკითხვა კიდევ ერთხელ ადასტურებს იმას, რომ საზოგადოებაში ჯერ კიდევ არის ეს განცდა, კითხვები და ეჭვები არსებობს, რომ სასამართლო, მიუხედავად იმისა, რომ ხელისუფლებისგან,მთავრობისგან, მმართველი ძალისგან არის თავისუფალი, ჩარევას აბსოლუტურად ადგილი არა აქვს, ჯერ კიდევ რჩება ეჭვები და კითხვები : ხომ არ არის ჩარევის ფაქტები „ნაციონალური მოძრაობის" მხრიდან? მით უმეტეს, იქ არსებობს სერიოზული „ლინკები", ხომ? მათ შორის, ნათესაური და ეს ნათესაური იქ არ ახსენდებათ.
„ალია": ჩარევა კი არა, თვითონ „ნაციონალები" არიან მოსამართლეები, რომლებსაც გამოჰქონდათ განაჩენები, ჩვენ ხომ ვთანხმდებით, ბატონო ირაკლი იმაზე, რომ გვყავდა 200 პოლიტპატიმარი. ამაზე ვთანხმდებით, ხომ?
ირაკლი ღარიბაშვილი: დიახ.
„ალია": ვინ გაასამართლა ის 200 პოლიტპატიმარი? თქვენ თვითონ ბრძანეთ ცოტა ხნის წინ, 320 ათასი ადამიანი გაასამართლა სააკაშვილის რეჟიმმაო, ვინ გაასამართლა ეს ადამიანები? კარგი, დავუშვათ, რა პროცენტია აქედან უდანაშაულო, ამასაც დადგენა უნდა, მაგრამ ახლა როგორ ფიქრობთ... თქვენ ისიც თქვით, უამრავი საქმეა სასამართლოში წასულიო, მაგრამ ეს უამრავი საქმე მიდის მოსამართლეებთან. როგორ ფიქრობთ, ის მოსამართლეები, რომლებსაც გამოჰქონდათ ასეთი უკანონო გადაწყვეტილებები, ამ საქმეებს რას უზამენ, რას გააკეთებენ, თაროზე შემოდებენ,არა?
ირაკლი ღარიბაშვილი: მე ვიცი, ბატონო გელა, რომ ბევრი მოსამართლე რეალურად განთავისუფლდა. არ გამოვრიცხავ, რამდენიმე კიდევ დარჩენილია, რომელიც ამ „ნაციონალების" უღლიდან ვერ გამოვიდა, შეიძლება სხვა ვალდებულებები აქვთ. ამ ადამიანებს დაავიწყდათ, რომ მუდმივად მოსამართლეები არ იქნებიან და მინდა, შევახსენო, რომ, თუ არსებობს რეალური საჩივრები, ბრალდებებზე ჩვენ მოგვიწევს რეგირება დღეს თუ ხვალ. ჩემი რჩევა კიდევ ერთხელ იქნებოდა, რომ სასამართლო უნდა განთავისუფლდეს. ეს არის ჩემი პოზიცია, როგორც ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის. სასამართლოში არ შეიძლება არავითარი ჩარევა ხელისუფლების მხრიდან და მით უმეტეს, ყოფილი ხელისუფლების მხრიდან. ეს არის აბსოლუტურად დაუშვებელი, თუ რომელიმე მოსამართლე ჯერ კიდევ არის რაიმე გავლენის ქვეშ, მინდა, მათ მივმართო და ვთხოვო, რომ მაქსიმალურად დროზე გადაწყვიტოს და მიბაძოს სხვა მოსამართლეებს, რომლებიც რეალურად გახდნენ თავისუფლები. ვიცი შიგნით რეალური განწყობები, მოსამართლეები უკვე არიან ქვეყნის სამსახურში. თუმცა წეღანაც ვთქვი, არ ვარ დარწმუნებული, რომ რამდენიმე მოსამართლე ბოლომდეა განთავისუფლებული. მოგვიწევს კიდევ ცოტა ხანი მოცდა, კიდევ უნდა მოვიცადოთ. რაც შეეხება თქვენი გაზეთის დაჯარიმებას, ამაზე რამის თქმა გამიჭირდება, ზოგადად მედიის თავისუფლებაზე იყო საუბარი და მედიის ხელშეწყობაზე, ხომ? ამ დროს, ცოტა, ასე ვთქვათ, დიდი აცდენაა ამ პოზიციებში, როცა... და მე ვერ დავინახე სოლიდარობა თქვენს მიმართ სხვა მედიასაშუალებების მხრიდან... თუ იყო სოლიდარობა? მე არ ვიცი.
„ალია": იყო, იყო, როგორ არ იყო?
ირაკლი ღარიბაშვილი: ეს ძალიან კარგია, მაგრამ... მიჭირს ახლა მაგ თემაზე საუბარი, საქმის დეტალები არ ვიცი.
„ალია": ბატონოირაკლი, სოლიდარობა ამ საქმეს ვერ უშველის.
ირაკლი ღარიბაშვილი: გარწმუნებთ, რომ უშველის.. ცოტა ხანი კიდევ მოიცადეთ, ჩვენ გვაქვს ჩვენი გეგმა და მივყვებით ამ რეფორმის გზით.
„ალია": როდესაც დანაშაულთან გვაქვს საქმე, როდესაც მოსამართლეებს დანაშაულებრივი გადაწყვეტილებები გამოაქვთ, მაშინ ხელისუფლება უნდა ჩაერიოს, სხვა გზა არსებობს?
ირაკლი ღარიბაშვილი: თქვენ თუ თვლით, რომ ეს განაჩენი იყო უსამართლო...
„ალია": მე ბევრ რამეს ვთვლი... მე იმასაც ვთვლი, რომ კეზერაშვილთან დაკავშირებითაც უსამართლო გადაწყვეტილება იყო. ეს ჩემი აზრია.
ირაკლი ღარიბაშვილი: კარგი... მაგ თემაზე ჩვენ მოგვიწევს საუბრის გაგრძელება. მე ვფიქრობ, რომ გასწორდებიან, ბოლომდე მოგვარდება ყველაფერი.
სიმართლე გითხრათ, ვერ მივხვდი, ჩვენ რა ფორმით მოგვიწევს ამ თემაზე საუბარი, თუ ბატონი ირაკლი ინტერვიუს მოგვცემს, მას ექნება დეტალური ინფორმაცია ჩვენგან და უფრო ღრმად გავაანალიზებთ, რა ხდება ქართულ სასამართლოში.
ჩემს შემდეგ „ასავალ-დასავალის" ჟურნალისტი, ზაზა დავითაია აგრძელეს ამ თემას. ის ირაკლი ღარიბაშვილს გადასცემს იმ პროკურორებისა და მოსამართლეების სიას, რომლებსაც წლების განმავლობაში უამრავი დანაშაული აქვთ ჩადენილი. პრემიერ-მინისტრი დაჰპირდა, რომ ამ საქმეს ყურადღებას მიაქცევს და ისე არ დატოვებს.
დაბოლოს... პრემიერმა სირცხვილი და სამარცხვინო ფაქტი უწოდა ერთ-ერთი სააგენტოს მიერ გავრცეებულ ინფორმაციას, იმის შესახებ, თითქოს რამდენიმე დღის წინ მისი სიმამრის, თამაზ თამაზაშვილის ახმეტაში სტუმრობა ბიუჯეტს 2350 ლარი დაუჯდა. ღარიბაშვილის თქმით, მისი სიმამრი სულ 20 წუთით ჩავიდა ახმეტაში და არც სუფრასთან მჯდარა. ისე, ერთმა ახლობელმა მომწერა პრესკონფერენციის შემდეგ: ბიჭო, თამაზაშვილთან არაერთხელ ვყოფილვარ სუფრაზე, ორ ლუკმას შეჭამს, ჭიქა-ნახევარს დალევს და ეგრევე გარბის სადღაც, მაგას მაგ ყველაფერს ტყუილად აბრალებენო.
ირაკლი ღარიბაშვილი ლევან ვასაძეს დებატებზე უარს ეუბნება: ყველა მოქალაქემ რომ დებატებში გამომიწვიოს, ვეღარ ვიმუშავებო. მართალია ეს კაცი, ვასაძეს რა ენაღვლება, დადის, ერთობა და ედებატება. ან სულაც, რატომ უნდა დაუჯდეს პრემიერ-მინისტრი ამ ადამიანს, ბევრი ფული რომ აქვს, იმიტომ? ბატონ ირაკლის უთხრეს, ეს კიტოვანი რომ დაბორიალობს თბილისში, ამაზე რას იტყვით, 1990-იანი წლების მოვლენების გამოძიების დაწყებას ხომ არ აპირებთო?
ირაკლი ღარიბაშვილი: „ჯერ უნდა დავასრულოთ სააკაშვილის რეჟიმის შესწავლა და მერე ვიფიქროთ ამაზე. კიტოვანი ძალიან თავისუფლად დადის, რა უნდა ამ კაცს არ ვიცი, რას დადის, ვერ გამიგია".
ასე გასრულდა კიდევ ერთი პრესკონფერენცია, რომელმაც „ნაციონალებს" დიდი თავსატეხი გაუჩინა. ჟურნალისტების ნაწილი კვლავ უკმაყოფილო დარჩა , რომ ყველას არ მიეცა შეკითხვის დასმის საშუალება. სხვათა შორის, „ნაციონალური" არხები და სააგენტოები პრესასთან შედარებით უკეთეს პირობებში არიან, პრემიერის პრესსამსახური გაზეთებს მაინცდამაინც არ გვწყალობს. მე შევთავაზე, ამის შემდეგ ჭადრაკული ფორმით შეადგინეთ სია: ერთი გაზეთი, ერთი - ტელევიზია,ერთი - სააგენტო. ერთი თავი გააქიცინეს და მორჩა, შეაყარე კედელს ცერცვი.
გელა ზედელაშვილი
გაზეთი „ალია"