თბილისში დატრიალებული ტრაგედიის შემდეგ, ირაკლი ღარიბაშვილმა ექსტრემალურ სიტუაციაში შექმნა საგანგებო კომისია, რომელიც დაიწყებდა მუშაობას ვერეს ხეობის დაგეგმარების მიმართულებით და ჩამოაყალიბებდა ახალ ხედვას, თუ რა მოხდა და რა უნდა გაკეთდეს. კომისიაში შეიყვანეს ექსპერტები და სპეციალისტები: გიორგი გოცირიძე, გია აბულაძე, გიგა ბათიაშვილი, ლადო ვარდოსანიძე, ირაკლი მასხარაშვილი (რომელმაც „მზიური" დააპროექტა), ტატო ბერიძე (ნაპირდაცვის სპეციალისტი), ნიკო კახეთელიძე, თამაზ შილაკაძე (ახალი გზის პროექტის ავტორი), ტარიელ ტალიაშვილი. ასევე, მეცნიერებათა აკადემიის მეცნიერები, სამხარაულის ბიუროს ექსპერტები, არქიტექტორთა კავშირის თავმჯდომარე დავით აბულაძე; წყალმეურნეობის ინსტიტუტის დირექტორი გივი გავარდაშვილი, მენაშენეთა კავშირის ხელმძღვანელი გიორგი როსტომაშვილი, ჰიდროლოგი ბადრი უკლება, გეოლოგები ჭიჭიკო ჯანელიძე და მერაბ გაფრინდაშვილი, თბილისის არქიტექტურის სპეციალისტი ნინო ღოღობერიძე და სხვები. პრემიერ-მინისტრთან შეხვედრის შემდეგ უკვე გაიმართა ორი სხდომა.

როგორ მიდის მუშაობა? რას ფიქრობენ სწავლული მეცნიერები, პრაქტიკოსი სპეციალისტები და ექსპერტები?

„ალიას" კომისიის წევრი, ნიკო კახეთელიძე ესაუბრება:

- ჯერჯერობით მიდის საუბარი, რა სტრატეგიით უნდა წავიდეთ, უნდა აღდგეს დანგრეული გზა და მერე დავიწყოთ ფიქრი ახალ პროექტზე თუ საერთოდ ახალი გაკეთდეს. ასევე, მიდის ფიქრი ვერეს ხეობის რაღაც პრევენციულ ღონისძიებებზე. სიმართლე გითხრათ, ჯერ გამოკვეთილი არაფერი არ არის.

- როგორ ფიქრობთ, რომელი პოზიცია გადაძალავს, ვაკე-საბურთალოს ახალი გზა გაკეთდება თუ ძველს აღადგენენ?

- მაგალითად, მე საკითხს ასე ვუყურებ: ეს არის ძალიან რისკიანი თემა, მანდ რაც არ უნდა გააკეთო, მაინც საშაროა. იცით, მე რისი მომხრე ვარ? სანამ ხელს მოვკიდებთ რამეს, რაც არ უნდა გავაკეთოთ ქალაქში, მანამდე უნდა დაიდოს ტრანსპორტის მოძრაობის სწორი რეგულაციები. გულახდილად გეუბნებით, ეს მომენტი მაშინებს ძალიან.

- ძველი გზის აღდგენა და ამ ფორმით დატოვება გაშინებთ?

- დიახ, მე მაშინებს, რომ მანდ საერთოდ სატრანსპორტო ქსელი დარჩეს. ძალიან რთული სიტუაციაა. უამრავი ისეთი კითხვა მიჩნდება, რაზეც პასუხი არავის არ აქვს. ჩვენ რომ სხვანაირი ხალხი ვიყოთ, რაღაცას ვიფიქრებდი, მაგრამ ქალაქში მოძრაობა ვერ მოგვიწესრიგებია, ამ ძველ გზას რა უნდა ვუყოთ? ახლა კომისიის სხდომებს ბევრი ცნობილი მეცნიერი ესწრება, უამრავი იდეა აქვთ, მაგრამ გადაწყვეტილების მიღებამდე ვერ მივდივართ.

კი, ბატონო, მიდის საუბარი, პროფესიონალები არიან და ბოლოს იწყება კატაკლიზმები, მაგათთვის ძალიან რთულია გადაწყვეტილების მიღება. ამ ადამიანებს კლასიკური განათლება აქვთ მიღებული, სხვა კატეგორიას განეკუთვნებიან, აქ ცოტა სხვანაირი ტიპებია საჭირო. ჩვენ რამდენი კომისიებიც არ უნდა შევქმნათ, საბოლოო სიტყვა მაინც მთავრობამ და ქალაქის ხელმძღვანელობამ უნდა თქვას. ამიტომ გამოკვეთილი პოზიცია ჯერ არ არსებობს. ყოველ შემთხვევაში, ლაპარაკი მიდის იქით, რომ ეს გზა აღდგეს დროებით და შემდეგ ვიფიქროთ ახალზე, ანუ სხვა ტიპის კონსტრუქციების მშენებლობაზე. აქ თითქოს ლოგიკა არსებობს, მაგრამ რა გამოდის? ამ გზის აღდგენაში ყრი ფულს, მერე ეს უნდა დაანგრიო და ახალი ააშენო. ხომ წარმოგიდგენიათ, რა ხარჯებთან გვექნება საქმე?

ჩემი აზრით, ძალიან არასასიამოვნო სიღრმეებში მივდივართ. საერთოდ, მე კვლევებს ვაქცევ ძალიან დიდ ყურადღებას, ამ საქმის გაკეთება ასე ჰარი-ჰარალეზე არ შეიძლება. ჩემმა გამოცდილებამ დამანახა, რომ მანდ რადიკალიზმი დაუშვებელია. თან მერე სულ გულის ხეთქვა უნდა გქონდეს. კარგი, ააშენებ, გასაგებია, მაგრამ ვერეს ხეობაში ამის შემდეგ ძალიან ბევრი რაღაცების გაკეთება გიწევს, რაც, ასევე, დიდ ხარჯებთან  არის დაკავშირებული.

- თითქოს ამ გზის შეყენება უნდათ ხიმინჯებზე, ამაზე კიდევ არის საუბარი?

- კი, ეს საკითხი დაისვა... მე რომ ვუყურებ, სიტუაცია აქეთ იკვეთება.

- რა დრო გაქვთ იმისთვის, რომ საბოლოო გადაწყვეტილება მიიღოთ?

- როგორც დავით ნარმანია ამბობს, პირველი სექტემბრისთვის სწავლა დაიწყება და გზა უნდა იყოს აღდგენილი, თორემ ჩავცვივდებით სატრანსპორტო კოლაფსში.

- ამჟამად გზა დაკეტილია, რატომ არ ვვარდებით კოლაფსში? მე მგონი, ჯერ ხალხი არ არის გასული ქალაქიდან.

- საერთოდ, ჩვენ გვაქვს ერთი პრობლემა, ერთი მიმართულებით რომ დავიწყებთ აზროვნებას, მერე იქიდან ვეღარ გამოვდივართ. თბილისში რამდენი გზაც არ უნდა გააკეთო, ყველას წამოეწევა ტრანსპორტი. ჩვენი ყველაზე დიდი პრობლემა არის ტრანსპორტის რეგულაციის თემა, უნდა დაიდოს ისეთი სქემები, გაკეთდეს მოძრაობის ისეთი გრაფიკები, რაც მოაწესრიგებს საზოგადოებრივი ტრანსპორტის, ნაგვის მანქანებისა და სადისტრიბუციო მანქანების მოძრაობას. ამის მოწესრიგებამდე ყველა ვარიანტში მივალთ, სამლიტრიან ქილაში ათ ლიტრ ლუდს  ვერ ჩაასხამ, გამორიცხულია.

- მოდით, ასე შევხედოთ სიტუაციას: იყო ეგ გზა გახსნილი, გვქონდა დიდი საცობები ქალაქში. ახლა დაკეტილია და თითქმის იგივე სიტუაციაა. ყოველ შემთხვევაში, ბევრი არაფერი შეცვლილა.

- არა, ამ გზის ჩაკეტვა არ დაეტყო ქალაქს. აქ მეორე მომენტია, პურზე რომ მიდის ადამიანი, მაინც და მაინც მანქანაში ჯდება. ცოტა შეგნების მხრივაც მოვიკოჭლებთ, თუ მანქანა არ გჭირდება, ნუ დაჯდები, რააა. დაუკვირდით, უცხოეთიდან ჩამოჰყავთ მანქანა, 10 წლისაა და 40 ათასი აქვს გავლილი, რატომ? უცხოეთის განვითარებულ ქვეყნებში ხალხი მაშინ ხმარობს ავტომობილს, როცა ქალაქგარეთ გადის, ქალაქში ადამიანები საზოგადოებრივი ტრანსპორტით მოძრაობენ. მესმის, ესეც პრობლემაა, მაგრამ, სამწუხაროდ, ასეთ სიტუაციაში აღმოვჩნდით. მე ჩემს აზრს ვამბობ, თორემ შეიძლება ვინმემ უკეთესი სქემა მოიფიქროს. ფაქტი ერთია, ამ პრობლემას ვერსად ვერ გავექცევით.

- როდესაც ნარმანია ლაპარაკობს ამ გზის აღდგენაზე და უმიზნებს სექტემბერს, ითვალისწინებს თუ არა ფსიქოლოგიურ მომენტს? მაგალითად, მე მირჩევნია, შორიდან მოვუარო და მაგ გზაზე არ გავიარო. ასე ლაპარაკობს ბევრი, მით უმეტეს, როცა წვიმა იქნება, მანდ გამვლელი არავინ მეგულება.

- გელა, აბსოლუტურად გეთანხმები, ფსიქოლოგიური მომენტი ძალიან მნიშვნელოვანია, მაგრამ კომისიის სხდომებზე იმდენი ხალხია, არ მაქვს იმის საშუალება, რომ ნარმანიას ერთიერთზე ველაპარაკო. როგორც კი ვნახავ მომენტს, უფრო კარგად დაველაპარაკები. ყველაფერი არის გასათვლელი და მათ შორის, ფსიქოლოგიური მომენტიც. სწორედ ეს არის ჩვენი პრობლემა, ვერაფერს ვერასოდეს სწორად ვერ ვითვლით. ჯერ დაფიქრდი, ღირს კი ამ გზის აღდგენა? მე საერთოდ მომხრე ვარ, თუ რაღაცას აკეთებ, სჯობს, ძვირი გადაიხადო და კარგად გააკეთო, მაგრამ ეს გვიღირს კიდევ მილიონებად და ხალხის გულის ხეთქვად? აი, ამას ვერ ვხედავ ჯერჯერობით, რომ ვინმეს ყველაფრის დათვლის სურვილი ჰქონდეს, ანუ რამდენად იქნება ეს საქმე რენტაბელური და საღი. გზის გარდა ხეობაშია კიდევ ჩასაყრელი მილიონები, გასაკეთებელია პრევენციები. შესაბამისი მოწყობილობებია შემოსატანი, რომელიც სტიქიის მოახლოებას წინასწარ შეგატყობინებს. მე ასეთი რაღაცები ნანახი მაქვს ავსტრიასა და იტალიაში, საგუშაგოებია საჭირო. მე არ ვიცი, ამ საკითხში ვერ ჩამოვყალიბდი, ჯერ ძველი აღადგინო, ამდენი ფული ჩაყარო, ამან არ იმუშაოს, მერე რას შვრები? ახლა ისიც გაურკვეველია, რას მოგვცემს ამ გზების აწევა.

- ეგ რამდენადაა საიმედო? შეიძლება ახლა ის დაგვემხოს თავზე.

- წესით, უსაფრთხო უნდა იყოს, ეს უკვე ტექნიკურ საკითხებთანაა დაკავშირებული.

- გვირაბების დაშლაზეც ხომ არ მიდის საუბარი?

- ამ კომუნიკაციების გადალაგებაზე მიდის ლაპარაკი. პრინციპში, ეს საკითხი უკვე მუშა ჯგუფებშია გასარკვევი. ამჯერად ზოგად სტრატეგიაზეა ლაპარაკი, ანუ რა გადაწყვეტილება უნდა მივიღოთ.

- პრემიერ-მინისტრი ესწრება კომისიის სხდომებს?

- არა, იქ ჯერ საუბარი მიდის: არა, ისე, არა, ასე. პრემიერი იქ ვერ დაჯდება. ინფრასტრუქტურის მინისტრი, ნოდარ ჯავახიშვილი ესწრებოდა და დავით ნარმანია მოდის ხოლმე. როცა საბოლოო გადაწყვეტილებას მივიღებთ, შემდეგ პრემიერ-მინისტრსაც შევხვდებით.

გელა ზედელაშვილი

გაზეთი „ალია"