2016 წელს ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ ჰაერის დაბინძურების ახალი მაჩვენებელი გამოაქვეყნა: როგორც აღმოჩნდა, მსოფლიოში ამ მიზეზს ყოველწლიურად 6.5 მილიონი ადამიანი ეწირება. კვლევების მიხედვით გამოვლინდა იმ ქვეყნების სია, რომლებშიც ჰაერით დაბინძურების გამო სიკვდილიანობა მაღალ ნიშნულს უახლოვდება. რაოდენ გასაკვირიც უნდა იყოს, საქართველო ამ სიაში პირველ ადგილს იკავებს. შემდეგ ადგილებს ბულგარეთი, ჩინეთი, ინდოეთი და უნგრეთი ინაწილებენ. 27-ე ადგილას ამერიკა იმყოფება. ამ ქვეყანაში სიკვდილიანობა დაბალია გერმანიასა და საფრანგეთთან შედარებით. მიზეზი ერთია: ამერიკაში გზებზე იშვიათად თუ შეხვდებით დიზელის მანქანებს. დიზელის ძრავა წვავს ცოტას, მაგრამ გამოიმუშავებს უფრო მეტ ჭვარტლს, მყარ ნაწილაკს და აზოტის ოქსიდს, ბენზინის ძრავასთან შედარებით.

როგორ მოხვდა ჩვენი ქვეყანა ამ სიაში პირველ ადგილას? უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში საქართველოში გაიზარდა ძველი, დიზელის ძრავაზე მომუშავე მანქანების რიცხვი. ქვეყანაში საზოგადოებრივი ტრანსპორტის სისტემა საკმარისად განვითარებული არ არის. რის გამოც მოსახლეობის დიდი ნაწილი გადასაადგილებლად კერძო მანქანებს ირჩევს, რომელთა უმეტესობა მეორეულია. შედეგად კი მივიღეთ ის, რომ მათი რაოდენობა სწრაფად იზრდება. უცხოეთიდან იმპორტირებული მანქანების ასაკი 10-15 წელს ითვლის. გასათვალისწინებელია ის ფაქტიც, რომ ჩვენთან დიზელის მანქანები დიდი პოპულარობით სარგებლობს.

საქართველოში 930 000 ავტომობილია რეგისტრირებული, ამ სატრანსპორტო საშუალებების 55-60% (2015 წ.) თბილისში რეგისტრირდება, ეს კი ნიშნავს, რომ ჩვენს დედაქალაქში დაახლოებით ნახევარი მილიონი ავტომობილია. რა თქმა უნდა, სტატისტიკა მზარდია და მათი რაოდენობა ყოველწლიურად იმატებს. სოციალურ და პოლიტიკურ ვითარებასთან ერთად, ჰაერის დაბინძურების მაჩვენებელი ერთ-ერთი მთავარი ფაქტორია ქალაქში ცხოვრების დონის განსაზღვრისას. თბილისი კი, სააგენტო მერკერის, 2015 წლის მონაცემებით ევროპაში ცხოვრების ხარისხის მაჩვენებლით, მინსკთან ერთად ბოლო ადგილზეა.

დღესდღეობით საქართველოში მანქანების შემოწმებას არავინ არ ატარებს. შედეგად ვიღებთ იმას, რომ უამრავი მანქანა მექანიკურად ცუდ მდგომარეობაშია. გამონაბოლქვი აირების პერიოდული ტესტირებაც შეჩერებულია. დაბალი ხარისხის საწვავს ზიანის მიყენება შეუძლია მანქანის კატალიზატორისთვის. მანქანის მფლობელები ხშირად იღებენ (და არ ცვლიან) დაზიანებულ კატალიზატორებს. ასევე უნდა გავითვალისწინოთ სხვა ფაქტორებიც: ტრანსპორტის გაუმართავი მენეჯმენტი და ხშირად შექმნილი საცობები, ძველი მანგანუმის საბადოები. ეს ყველა მიზეზი იწვევს ჰაერის დაბინძურებას და ქვეყანაში სიკვდილიანობის ზრდას.

როგორ შეგვიძლია შევამციროთ ჰაერის დაბინძურება? ჩინეთში ნელ-ნელა იწყებენ თანამედროვე ჰაერის გამწმენდი ტექნოლოგიის გამოყენებას. სანამ ეს უკანასკნელი ჩვენთანაც დაინერგება, მანამდე თითოეულ მოქალაქეს შესწევს იმის უნარი მოახდინოს ჰაერის დაბინძურების პრევენცია. პირველ რიგში ყველა უნდა ვეცადოთ იშვიათად გამოვიყენოთ მანქანები. ხშირად შეგვიძლია სამარშრუტო ტაქსით, ავტობუსით ან მეტროთი ვისარგებლოთ. ასევე მცირე მანძილზე არა მანქანებით, არამედ ფეხით ან ველოსიპედით გადავაადგილდეთ. სხვა შემთხვევაში ეცადეთ ეკონომიურად დახარჯოთ საწვავი. არ დაგავიწყდეთ წყლისა და ენერგიის დაზოგვა. ელექტროენერგია, რომელსაც ჩვეულებრივი ჰესები წარმოშობს, იწვევს დაბინძურებას. ბუნება დეგრადაციისგან რომ დაიცვათ, გამოიყენეთ ლუმინესცენტური სანათი. ის ცოტა ელექტროენერგიასაც გამოიმუშავებს და ეკონომიურიცაა.

წყარო: http://metra.ge/