საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს მონიტორინგის სამსახურმა ფიტარეთის მონასტრის შესახებ დასკვნა გამოაქვეყნა, რომელშიც აღნიშნულია, რომ​ ფიტარეთის მონასტრის მიმდებარედ ადგილობრივი სასულიერო პირების მიერ მძიმე ტექნიკის გამოყენებით წარმოებულ სამუშაოებს არქიტექტურული ნაგებობებისთვის ახალი დაზიანებები არ მიუყენებიათ, არქეოლოგიურ ფენებზე კი უმნიშვნელო ზეგავლენა იქონია.

„საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს მონიტორინგის სამსახურის არქიტექტორ-რესტავრატორებისა და არქეოლოგების ჯგუფმა 29 აგვისტოს ადგილზე შესწავლა მონასტრის გალავნის დასავლეთით და სამხრეთ-აღმოსავლეთით არსებული ტერიტორია. არქეოლოგის ზედამხედველობის გარეშე, მძიმე ტექნიკის მეშვეობით უნებართვოდ მოსწორებული მიწის ზედა ფენის მოხსნის შედეგად, სპეციალისტებმა გამოავლინეს ნატეხი ქვით ნაგები სამეურნეო ორმოს (ე.წ. ხაროს) დაზიანებული ზედა ნაწილი, რომლის გადახურვის ქვებიც ადგილზევე დაფიქსირდა. დაზიანების მსუბუქი სიმძიმის მიუხედავად, სააგენტოს სპეციალისტები სამომავლოდ სავალდებულოდ მიიჩნევენ აღნიშნული არქეოლოგიური ობიექტის მეცნიერულ შესწავლას. ახალი დაზიანებების კვალი არ ეტყობა არც მონასტრის კედლებს და არც მის გალავანს, მათ შორის სამხრეთ-აღმოსავლეთ კუთხეში ჩართულ გოდოლს, სადაც სხვადასხვა პერიოდის სამშენებლო ფენები იკვეთება. გოდოლის ქვედა, შედარებით ადრეულ ნაწილში არსებობს ძველი ბზარი, რაც არსებული ფოტომასალითაც დასტურდება.

ფიტარეთის მონასტრის არქიტექტურულ ნაგებობებზე ახალი, მნიშვნელოვანი დაზიანებების არარსებობის მიუხედავად, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოსთვის კატეგორიულად მიუღებელია კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების ტერიტორიაზე მსგავსი სამუშაოების უნებართვოდ განხორციელება. გამოვლენილი დარღვევების საფუძველზე, სააგენტომ წერილობითი გაფრთხილება ფიტარეთის მონასტერს უკვე მისცა. უნებართვო ქმედებების განმეორების შემთხვევაში კი, სააგენტო არსებული ნორმების უგულებელყოფის ფაქტს მკაცრ რეაგირებას მისცემს.

ამავდროულად, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტო მიესალმება სამოქალაქო აქტივობის ფარგლებში „საყდრისის კომიტეტის" წევრების მიერ გამოვლენილ პოზიციას, რაც საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების დაცვისა და შემდგომი მოვლა-პატრონობისკენაა მიმართული", - აღნიშნულია კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.