logo_geo
eng_logo
1934 წლის 10 თებერვალს მესტიაში დაიბადა მრავალმხრივი მხატვარი და...
- +

10 თებერვალი. 2019. 22:16

 

 

1934 წლის 10 თებერვალს მესტიაში დაიბადა მრავალმხრივი მხატვარი და ქალაქის ჭეშმარიტი კოლორიტი თენგიზ მირზაშვილი, თბილისის ჩუბჩიკა. ჩემს თაობას კარგად ემახსოვრება ეს არაყველასნაირი ადამიანი, რომელსაც საკუთარი სტილი ჰქონდა - პროფესიაშიც და ჩაცმაშიც. სწორედ, არაორდინარულობის გამო მიიწვია იგი მასავით არაყველასნაირმა ანდრეი ტარკოვსკიმ, „ჰამლეტის“ გასაფორმებლად. დღეს გიამბობთ ამერიკაში მცხოვრები ფერმწერის კატია კომპანეეცის მოგონების ეპიზოდს, ჩუბჩიკასა და ტარკოვსკისზე, რასაც ჩემი „პირით“ და სტილით, ანუ ჩემებურად მოვყვები:

1975 წელს შემოქმედთა სახლში გავემგზავრე, მოსკოვთან ახლოს და იქ გავიცანი თენგიზ მირზაშვილი, რომელმაც მისი იქაური სახელოსნოს გაზიარება შემომთავაზა, თან ეგრევე მკითხა, მუსიკალური სმენა თუ გაქვსო. მორიდებით რომ ვიუარე, მითხრა, კარგია, მაშინ ვიმღერებო და წაიმღერა. მორიდება იქეთ იყოს და... მისი „მაგარი“ სიმღერის მიუხედავად დავმეგობრდით, რადგან ბევრი საერთო აზრი გვქონდა ხელოვნებაზე. თენგიზი განათლებით თეატრალური მხატვარი იყო და სცენაზე „მაკბეტის“ დადგმის იდეა აწუხებდა, მუდმივად ციტირებდა შექსპირს, ის კი არადა, ერთხელ მისი ინგლისური წიგნი ამოიღო და წაკითხვა მთხოვა. მე ვკითხულობდი, ის ესკიზებს აკეთებდა, თუმცა არ იცოდა, ვის ან სად უნდა დაედგა „მაკბეტი“. ხანდახან თენგიზი გიორგი კალატოზიშვილთან ჩადიოდა მოსკოვში. ერთხელაც, ანდრე ტარკოვსკიც მივიდა... საუბარი რომ დაიწყეს, თენგიზმა „მაკბეტის“ დადგმის ჟინი გაუმხილა. ტარკოვსკიმ, თურმე, ეგრევე უთხრა, ლენკომში „ჰამლეტის“ დადგმას ვგეგმავ, მხატვარს ვეძებ და შენ წამოდიო. მერე თენგიზი მიყვებოდა, კაცო, სად „მაკბეტი“ და სად „ჰამლეტი“, თუმცა ორივე მაინც შექსპირიაო... დათანხმდა, მაგრამ ეჭვობდა, შეძლებდა კი ტარკოვსკისთან მუშაობას?! თენგიზი სენსიტიური იყო ხალხის მანერების მიმართ, ტარკოვსკი კი, მისი აზრით, ნერვიული ადამიანი იყო, გეგონებოდა, კბილებში ისრუტავდა ჰაერს... თენგიზი შიშობდა, ვაითუ მეც დამეწყოს „წიკებიო“, ამიტომ მთხოვა, რომ მასთან ერთად მემუშავა „ჰამლეტის“ კოსტიუმებზე, მე ადვილად მეგუებოდა, თან თბილისში უწევდა ჩასვლა, სადაც ოჯახი და შეკვეთები ეგულებოდა, სპექტაკლზე მუშაობას კი, მუდმივად მოსკოვში ყოფნა დასჭირდებოდა. ჰოდა, მეც დავთანხმდი. მალე თენგიზმა ტარკოვსკის გასაცნობად წამიყვანა მის სახლში და იმანაც ეგრევე დაიწყო „ჰამლეტის“ პასტერნაკისეული თარგმანის ხმამაღლა კითხვა და ორივენი ტარკოვსკის თარგმანის ზოგიერთ უზუსტობას იწუნებდნენ... მოკლედ, მალე მე და თენგიზმა ინგლისურ-ფრანგული გუაშები დავახვავეთ, წიგნებში ჩავეფლეთ და დავიწყეთ კოსტიუმებზე მუშაობა. ამოსავლად ავიღეთ აღორძინების ხანა. მესაფლავეთა და დესპანთა კოსტიუმები ბოსხთან ვიპოვეთ, ოფელია - კრანახთან, ჰამლეტი დიურერის ავტოპორტრეტში დავინახეთ... მალე დაგვათენდა კიდეც და ტარკოვსკიც მოვიდა, მაგიდას დახედა თუ არა, წამოიძახა, ოფელია - კრანახის უნდა იყოს, ჰამლეტი - დიურერის... და თითქმის ყველაფერი ჩვენსას დაემთხვა. მერე დავსხედით და თენგიზის ამოტანილი „ჩინზანოც“ დავარტყით. თენგიზი ქართულად ხელგაშლილი, ძალზე დახვეწილი და ინტელიგენტური გემოვნების მქონე ქართველი კაცი იყო... წასვლის წინ, ტარკოვსკი თენგიზ მირზაშვილს პასტერნაკის „ღამით“ დაემშვიდობა:

„...Не спи, не спи, художник, Не предавайся сну.

Ты вечности заложник - У времени в плену.“

 

თეა ფირცხალავა

 

 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

right_banner right_banner
არქივი
right_banner